Vilagarcía de Arousa, 1917 – 2015

Filla de Rosina Otero e de Elpidio Villaverde, a militancia política do seu pai, primeiro alcalde republicano de Vilagarcía de Arousa e deputado a Cortes en 1936 por Esquerda Republicana, tronzou a súa vida de principiante de estudante de Filosofía e Letras ao ter que marchar precipitadamente ao exilio coa familia despois de permanecer escondida, xunto coa súa nai, co seu irmán Francisco e coa súa irmá Mariví. Saíron de Vigo nun cargueiro inglés con pasaportes falsos. Arribaron a Marsella, onde os agardaba o seu pai; primeiro, trasladáronse a París e despois a Bordeos, onde viviron case tres anos antes de embarcar en outubro de 1939 no Massilia con destino a Bos Aires. Para esta viaxe contaron coa axuda dos socios da fábrica de salgadura que Elpidio dirixira en Galicia.

Lembra Rosina que “cando nós tomamos a determinación de vir para aquí, o meu pai foi falar cos tres socios; un de orixe italiana, outro de orixe francesa e outro español. Era unha fortuna; nós viñemos sen un real, porque nolo deron eles; nós puidemos pagar as pasaxes do barco francés, o Massilia, coa plata deles e chegamos aquí coa plata deles… Cun diñeiro para poder saír adiante os primeiros meses, digamos de calquera necesidade que puidésemos ter”.

O seu dominio do francés facilitoulle a Rosina traballar en Bordeos no Consulado español. Nesa cidade francesa, en medios exiliados, coñeceu o que sería o home da súa vida, Sandalio Alonso (leonés e militante socialista), co que despois de adversas circunstancias (entre as que se conta a viaxe de Sandalio como exiliado a Chile na expedición do Winnipeg en setembro de 1979) e da oposición familiar, especialmente paterna, remataría por casar na Embaixada de México en Bos Aires en 1941.

En Bos Aires Rosina traballou nunha fábrica da empresa Nestlé e Sandalio abriu unha tenda de venda de tecidos.

Antes de regresar a España en 1978, viaxaron pola antiga Checoslovaquia, Portugal, a Unión Soviética… Regresaron a España en 1978. Rosina cumpriu o seu soño de casar de novo co seu home no Xulgado de Vilagarcía de Arousa, como así o fai en 1983. Ambos os dous desenvolveron nesta vila unha activa militancia socialista, e Sandalio foi, ata a súa morte en 1988, secretario da agrupación socialista local.

Rosina morreu en Vilagarcía de Arousa con noventa e nove anos en xullo de 2015.