Ferrol 1897? – México D.F. 1972?

A historia familiar desta muller ferrolá de nacemento está intimamente unida a Pontevedra e ao exilio mexicano polas tráxicas circunstancias que lle tocou vivir co levantamento militar de 1936. Con prolongada residencia en Pontevedra debido ao destino militar do seu home, Juan Rico, capitán da Garda de Asalto, que foi fusilado o 12 de novembro de 1936 na Caeira (Pontevedra), tivo que facerlle fronte a unha situación tan demoledora e asfixiante que cambiaría a súa vida para sempre. Viúva e nai dunha filla e dous fillos que daquela tiñan quince anos a máis vella, Blanca Rico, catorce Juan e apenas cinco o máis noviño, foi privada de recursos e obrigada a pagar xunto coas outras dez familias de coñecidos pontevedreses asasinados nese mesmo día “unha indemnización solidaria dun millón de pesetas”.

Moitos anos despois, xa morta a nai en México, a súa filla Blanca rememora os días vividos entre o 19 de xullo e o 12 de novembro de 1936, como o comandante Velarde lle “impediu en varias ocasións á súa nai, Blanca Rodríguez Sáez, visitar o seu home”, e ata lle raparon o pelo (práctica denigrante habitual coas mulleres republicanas) á muller que traballaba para a familia cando pretendía atender as necesidades do detido. Esténdese tamén no libro Inmolados gallegos, de L. Lamela, a xenreira persoal que amosou en todo momento o comandante Velarde co seu pai: “o trato foi fatal… se o ía ver o sacerdote á habitación na que estaba retido, aquela camarilla botábao a empurróns materiais. Logo quitábanlle a cama e tiña que durmir sen ela. En fin, que lle fixo de todas, de todas…”.

Blanca e os fillos conseguiron despois chegar ao Porto, onde viviron algo máis de dous anos baixo protección diplomática, que fora pedida polos membros da familia que levaban anos instalados en México. Segundo o testemuño da neta Rosario Quintanilla Rico, “como tiñan amigos socialistas en Portugal, marchou para alá, porque as súas irmás lle mandaban cartos desde México e era máis fácil que chegasen alá”. Se ben sabemos que o socialismo non fora a opción ideolóxica do avó materno dos irmáns Quintanilla Rico.

Contaba en 2004 Blanca Quintanilla Rico que a axuda dos tíos Rogelio e Manuel Rodríguez Sáez, prósperos comerciantes en Puebla (México), foi decisiva. A familia de Galicia recordábaos como auténticos “tíos de América” sempre solícitos, cunha preocupación especial pola familia, que, retornada de Portugal, tras finalizar a guerra española, encaraba a vida nas difíciles circunstancias do racionamento e do estraperlo.

A familia instalouse en Compostela, nunha casa de aluguer fronte á Facultade de Medicina para que Juan estudase esa carreira. Dáse a circunstancia de que na mesma rúa e nunha casa tamén de aluguer, na que habilitara unha pensión de estudantes, vivía a viúva do alcalde socialista asasinado en 1936, Xaime Quintanilla. Os seus dous fillos estudaban medicina. Xaime casaría despois con Blanca Rico, e instalaríanse en Ferrol.

Blanca Rodríguez Saéz, unha vez que o seu fillo Juan rematou a carreira e se trasladou a México reclamado pola familia, partiría tamén co seu fillo Alfonso, que remataría enxeñería en México. Volverían ocasionalmente a Galicia para visitar a súa irmá, pero foron máis frecuentes as viaxes da familia galega a México.